Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

with your

  • 1 Pace tua

    Latin Quotes (Latin to English) > Pace tua

  • 2 bonus

        bonus adj.    [old duonus], good; as comp. in use melior, ōris cf. μᾶλλον, better; as sup. optimus 2 AP-, OP-, best: vir bonus, morally good, perfect; rarely bonus vir: in virorum bonorum numero haberi, honest: quem voles virum bonum nominato, producam, respectable: bone accusator, honorable: socer eius vir multum bonus est: vir optimus, most worthy: optimus olim Vergilius, H.: iudex, just: imperator, skilful, S.: consul, L.: opifex, H.: pater familias, thrifty, N.: servus, faithful: vir, a good husband, L.: custos, T.: civis, a good citizen.—Of the gods: fata bonique divi, H.: pater optime (Iuppiter), O.: in templo Iovis Optimi Maximi: O di boni, gracious gods: o mihi, Manes, este boni, propitious, V.— Of things, good, of good quality, well-made, useful: scyphi optimi, most artistic: agrum Meliorem nemo habet, more fertile, T.: nummi, current: voltūs, good looks, O.: navigatio, prosperous: tempestas, fine weather: ova suci melioris, fine flavor, H.: aetas, the prime of life: melior sensus, keener: mentem vobis meliorem dari, more sense, T.: bonam deperdere famam, good name, H.: otium, valuable, S.: optimae fabulae: esse meliore condicione, better off: esse spe bonā: meliora responsa, more favorable, L.: amnis Doctus iter melius, less injurious, H.: meliore Tempore dicam, more opportune, H.: librorum Copia, ample, H.: meliorem militem id certamen fecit, L.: vobis eadem quae mihi bona malaque esse, S.: bona bello Cornus, useful, V.: pecori bonus alendo (mons) erat, L.: eloqui copiose melius est quam, etc.: optimum visum est captivos deportare, L.: constituerunt optimum esse domum reverti, Cs.: optumum factu credens exercitum augere, S.: hoc vero optimum, ut is nesciat, etc. — In particular phrases, with venia: bonā veniā, with (your) kind permission, by (your) leave: abs te hoc bonā veniā expeto, T.: oravit bonā veniā Quirites, ne, etc., L.—With pax: cum bonā pace, or bonā pace, without dispute: alteri populo cum bonā pace imperitare, by common consent, L.: omnia bonā pace obtinere, L.— With res: bonae res, comforts, luxury, prosperity: bonis rebus morte privari: omnibus optimis rebus usus est, N.: bonis Rebus agit laetum convivum, in luxury, H.: de bonis rebus in vitā, de malis, of moral good and evil. — With ars: bonae artes, honorable conduct, S.: artis bonae famam quaerere, an honorable achievement, S.: bonarum artium studia, liberal studies: optimarum artium studia, the highest cnlture.—With fides: bona fides or fides bona, good faith, sincerity, fairness: polliceor hoc vobis bonā fide: ego defendi fide optimā, in perfect sincerity: ad fidem bonam pertinere, notum esse, etc., equity: quidquid dare facere oportet ex fide bonā (in a judicial decree).—With pars: melior pars, the better party, party in the right: maior pars (senatūs) meliorem vicit, L.: gratia melioris partis, the optimates, L.: (fuit) meliorum partium, of the aristocracy: bona pars, a large part, good share: bonam magnamque partem ad te attulit, T.: sermonis: hominum, H.: melior pars acta diei, most, V.: in optimam partem accipere, most kindly: in optimam partem cognosci, most favorably. — With mores: boni mores, morality, an upright life: propter eius suavissimos et optimos mores: ex optimo more.—With animus, good spirits: bono animo es, cheer up, T.: hoc animo meliore ferre, more cheerfully, O.: bonum animum habere, L.: bono animo dicere, kindly: bono animo in populum R. videri, friendly, Cs. — With ius: iure optimo, with entire justice, deservedly: quod ei optimo iure contigit. — As subst., of persons, a good man: nec cuique bono mali quidquam evenire potest: Qui meliorem vocet in ius, a better man, H.: da locum melioribus, your betters, T.: apud bonos beneficium conlocare: Fortes creantur fortibus et bonis, H.— Plur, the better classes, aristocracy, rich: meam causam omnes boni susceperant: bonis invidere, S.: comitantibus omnibus bonis, N.: bonorum consuetudo, of gentlemen: boni, my good friends, H.: me consulit, ‘O bone,’ good friend, H.: ‘O bone, ne te Frustreris,’ my good fellow, H.: optimus quisque, every good man, all the good: sua consilia optimo cuique probare: dolor quem optimus quisque suscipit: optimo cuique pereundum erat, all eminent citizens: optimo et nobilissimo cuique oratio gratissima, the patricians: imperium semper ad optumum quemque transfertur, the best man in each case, S.: qui (aditus laudis) semper optimo cuique maxime patuit.—Of things: bonum, a good thing: summum bonum, the chief good, end of being: nihil boni nosti, nothing useful: gaude isto tam excellenti bono: maximum bonum in celeritate ponere, advantage, S.: gratiam bono publico quaerere, by a public service, L. — Prov.: cui bono? for whose advantage?—Plur.: tria genera bonorum, maxima animi: bona tolerare, prosperity, T.: bona mea deripere, my property.—With aequum, fairness, equity: neque bonum atque aequom scire, T.: alqd aequi bonique impetrare: istuc Aequi bonique facio, regard as fair, T.
    * * *
    I
    bona -um, melior -or -us, optimus -a -um ADJ
    good, honest, brave, noble, kind, pleasant, right, useful; valid; healthy
    II
    good/moral/honest/brave man; man of honor, gentleman; better/rich people (pl.)

    Latin-English dictionary > bonus

  • 3 venia

        venia ae, f    [VAN-], indulgence, kindness, grace, favor: ab Iove ceterisque dis pacem ac veniam peto: precor hanc veniam supplici des, ut, etc., L.: Caesar tibi petenti veniam non dedit: da veniam hanc mihi, do me this favor, T.: Extremam hanc oro veniam, this last kindness, V.: cum data esset venia eius diei, indulgence for that day, L.—Esp., in the phrase, bonā veniā, or cum bonā veniā; with audire, kindly, with favor, without prejudice: bonā veniā me audies: cum bonā veniā, quaeso, audiatis id quod invitus dico, L.— With verbs of saying, by your leave, with your permission, without offence, respectfully: nisi vero (bonā veniā huius optimi viri dixerim) tu, etc.: bonā hoc tuā veniā dixerim: bonā veniā vestrā liceat, etc., L.— Permission: veniā petitā puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset, L.: datā veniā seducit filiam ac nutricem, L.—Forbearance, forgiveness, pardon, remission: errati veniam impetrare: pacem veniamque impetrare a victoribus, L.: maximorum scelerum: veniam tuis dictis Supplice voce roga, O.: peccatis veniam poscens, H.
    * * *
    favor, kindness; pardon; permission; indulgence

    Latin-English dictionary > venia

  • 4 venia

    vĕnĭa, ae, f. [akin to veneror, q. v.], complaisance, indulgence, kindness, obliging disposition or conduct, mercy, grace, favor (class.; cf. indulgentia), most usual in the phrase veniam dare, to grant a favor, be favorable, to comply, consent.
    I.
    In gen.: Jane, Juppiter, Mars pater, etc.... vos precor, veneror, veniam peto feroque uti populo Romano Quiritium vim victoriamque prosperetis, an old formula of prayer in Liv. 8, 9, 7:

    ab Jove Opt. Max. ceterisque dis pacem ac veniam peto precorque ab iis, ut, etc.,

    Cic. Rab. Perd. 2, 5:

    quaeso a vobis, ut in hac causā mihi detis hanc veniam, ut, etc.,

    id. Arch. 2, 3; cf.:

    precor hanc veniam supplici des, ut, etc.,

    Liv. 30, 12, 14:

    dabis hanc veniam, mi frater, ut, etc.,

    Cic. de Or. 1, 6, 23:

    Caesar tibi petenti veniam non dedit,

    id. Q. Fr. 3, 1, 11:

    datur haec venia antiquitati, ut miscendo humana divinis, primordia urbium augustiora faciat, Liv. prooem. § 7: mi gnate, da veniam hanc mihi: reduc illam,

    Ter. Hec. 4, 2, 29:

    extremam hanc oro veniam, miserere sororis,

    Verg. A. 4, 435:

    datur petentibus venia,

    Caes. B. G. 7, 15:

    veniam petenti dedit,

    Hirt. B. G. 8, 48; Cic. Att. 5, 21, 12:

    veniam quoque a deis spei alicujus audacioris petimus, in sinum spuendo,

    Plin. 28, 4, 7, § 35:

    veniam mihi quam gravate pater dedit de Chrysalo!

    Plaut. Bacch. 3, 6, 3:

    cum data esset venia ejus diei,

    when indulgence had been granted for that day, Liv. 26, 17, 12:

    nobile illud nepenthes oblivionem tristitiae veniamque afferens,

    a complaisant, mild disposition, Plin. 25, 2, 5, § 12.—
    B.
    Permission to do any thing, esp. In phrases: veniam petere (poscere) and veniam dare;

    veniā petitā puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,

    Liv. 7, 2, 9:

    petere veniam legatis mittendis,

    id. 33, 11, 3:

    veniam dicendi ante alios exposcere,

    Tac. A. 12, 5:

    datā veniā seducit filiam ac nutricem,

    Liv. 3, 48, 5; cf.

    the context: qui censerent, dandam ceteris veniam talium conjugiorum,

    Suet. Claud. 26.—
    C.
    Bonā veniā or cum bonā veniā.
    1.
    With audire, kindly, with favor, without prejudice:

    bonā veniā me audies,

    Cic. N. D. 1, 21, 59; cf.:

    vos oro atque obsecro, judices, ut attente bonāque cum veniā verba mea audiatis,

    id. Rosc. Am. 4, 9:

    cum bonā veniā se auditurum,

    Liv. 29, 1, 7:

    cum bonā veniā, quaeso, audiatis id quod invitus dico,

    id. 29, 17, 6.—
    2.
    With verbs of saying (mostly parenthet.), by your good leave, with your permission, without offence, etc.:

    nisi vero (bonā veniā hujus optimi viri dixerim) tu, etc.,

    Cic. de Or 1, 57, 242:

    bonā hoc tuā veniā dixerim,

    id. Div 1, 15, 25:

    atqui, frater, bonā tuā veniā dixerim ista sententia maxime fallit imperitos,

    id. Leg. 3, 15, 34:

    bonā veniā vestrā liceat, etc., Liv 6, 40, 10: primum abs te hoc bonā veniā peto... mihi ut respondeas,

    Ter. Phorm. 2, 3, 31:

    oravit etiam bonā veniā Quirites, ne quis, etc.,

    Liv. 7, 41, 3.—Rarely veniā alone:

    neminem ex his, quos eduxeram mecum (veniā sit dicto) ibi amisi,

    Plin. Ep. 5, 6, 46.—
    II.
    In partic., forbearance in view of any wrong that has been done, forgiveness, pardon, remission:

    venia est poenae meritae remissio,

    Sen. Clem. 2, 7:

    errati veniam impetrare,

    Cic. Lig. 1, 1:

    pacem veniamque impetrare a victoribus,

    Liv. 37, 45, 7:

    veniam et impunitatem dare,

    Cic. Phil. 8, 11, 32; cf.:

    cui non apud senatum... maximorum scelerum venia ulla ad ignoscendum duci possit,

    id. Pis. 41, 98; id. Part. Or. 37, 131:

    cui errato nulla venia, recte facto exigua laus proponitur,

    id. Agr. 2, 2, 5:

    cede deae, veniamque tuis, temeraria, dictis Supplice voce roga,

    Ov. M. 6, 32; Hor. S. 1, 3, 75; id. Ep. 2, 1, 78: aliquem veniā donare [p. 1969] in praeteritum, Suet. Dom. 9:

    veniā dignus,

    Quint. 1, 5, 11; cf.:

    legere cum veniā,

    id. 10, 1, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > venia

  • 5 respondeo

    rē-spondĕo, di, sum, 2, v. a.
    I.
    Lit., to promise a thing in return for something else; to offer or present in return. So, only in a few examples, the phrase par pari (dat.) respondere, to return like for like: par pari respondes dicto, you return tit for tat with your tongue (syn. refero), Plaut. Pers. 2, 2, 41; cf.: istuc serva; et verbum verbo par pari ut respondeas, Ter Phorm. 1, 4, 35; and:

    paria paribus respondimus,

    Cic. Att. 6, 1, 23.— Pass.: provide, si cui quid debetur, ut sit, unde par pari respondeatur, i. e. that there be wherewithal to meet the demand, Atticus ap. Cic. Att. 16, 7, 6; cf. also under II. A. 1, the lusus verbb. with spondeo; and II. B. init.
    II.
    In a more general signification.
    A.
    To answer, reply, respond (either to a question, or to any statement or remark, and either in a friendly or hostile signif.); constr. aliquid alicui, ad, adversus, contra aliquem ( aliquid).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.: Th. Aliud te rogo. Tr. Aliud ergo nunc tibi respondeo, Plaut. Most. 5, 1, 70; cf. id. Merc. 1, 2, 73.— Absol.:

    prius respondes, quam rogo,

    Plaut. Merc. 2, 3, 119:

    eā legatione Papirius auditā... respondit,

    Liv. 9, 14, 2; 27, 40, 8; 33, 38, 7; Nep. Milt. 1, 4:

    ille appellatus respondit,

    Caes. B. G. 5, 36; 5, 41; Cic. Leg. 3, 13, 30; id. Verr. 2, 4, 62, § 138; id. Fam. 3, 6, 2; 5, 2, 8; 7, 24, 2;

    9, 14, 2. — So usu. of an oral answer: tibi non rescribam, sed respondeam,

    Sen. Ep. 67, 2;

    but also of writing: epistulae,

    Cic. Att. 9, 9, 1 et saep.; v. infra:

    ab his sermo oritur, respondet Laelius,

    Cic. Lael. 1, 5; Plaut. Men. 5, 5, 28: olli respondit rex Albaï Longaï, Enn. ap. Fortun. p. 2691 P. (Ann. v. 34 Vahl.):

    cui orationi Caepionis ore respondit Aelius,

    Cic. Brut. 46, 169:

    criminibus,

    id. Planc. 2, 4:

    supremae tuae paginae,

    id. Att. 6, 2, 1:

    cui opinioni,

    Quint. 4, 4, 1:

    tam aequae postulationi,

    id. 7, 1, 47 al.:

    summā constantiā ad ea, quae quaesita erant, respondebat,

    Cic. Phil. 1, 1, 2; cf.:

    arbitrabar me satis respondisse ad id quod quaesierat Laelius,

    id. Rep. 2, 39, 65:

    nec absurde adversus utrosque respondisse visus est,

    Liv. 35, 50; 8, 32:

    adversus haec imperator respondit,

    id. 30, 31; 33, 35 fin.With acc. of neutr. pron.:

    illud respondere cogam,

    to make answer to that, Cic. Cael. 28, 67; cf. id. Vatin. 7, 18; 17, 41:

    multa contra patronos venuste testis saepe respondet,

    Quint. 5, 7, 31; 5, 7, 24; cf.:

    accipe, quid contra juvenis responderit,

    Hor. S. 2, 3, 233.— With object-clause:

    respondent, bello se et suos tutari posse,

    Plaut. Am. 1, 1, 59; id. Curc. 2, 3, 54; id. Mil. 2, 2, 23; id. Merc. 5, 2. 102 al. —Introducing a direct answer:

    cum dixisset, Quid agis, Grani? respondit, Immo vero tu, Druse, quid agis!

    Cic. Planc. 14, 33; id. Att. 5, 21, 12; id. Inv. 1, 31, 51; id. Tusc. 5, 19, 56.— In impers. perf.:

    postquam mihi responsum est, abeo, etc.,

    Plaut. Curc. 2, 3, 57; cf. id. Mil. 4, 2, 93: quid nunc renunciem abs te responsum? Ter. Heaut. 4, 8, 18:

    sic existimet: Responsum non dictum esse, quia laesit prior,

    id. Eun. prol. 6.— In plur.:

    multa ejus et in senatu et in foro vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

    Cic. Lael. 2, 6.— In the sup.:

    (haec) quam brevia responsu,

    Cic. Clu. 59 fin. — In a lusus verbb. with spondeo: Er. Sponden' tu istud? He. Spondeo. Er. At ego, tuum tibi advenisse filium, respondeo, and in return I promise you, i. e. assure you, Plaut. Capt. 4, 2, 119; cf.:

    fideiussores, qui salvam rempublicam fore responderunt, etc.,

    promised, gave assurance, Dig. 50, 1, 17 fin.
    b.
    Trop., to answer, respond, reply to, re-echo, resound, etc.:

    saxa et solitudines voci respondent,

    Cic. Arch. 8, 19;

    respondent flebile ripae,

    Ov. M. 11, 53; and:

    respondentia tympana,

    Stat. Achill. 2, 175: urbes coloniarum respondebunt Catilinae tumulis silvestribus, will give an answer to, i. e. will prove a match for, Cic. Cat. 2, 11, 24.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of lawyers, priests, oracles, etc., to give an opinion, advice, decision, response:

    quaeris, num juris consultus (sit)? quasi quisquam sit, qui sibi hunc falsum de jure respondisse dicat,

    Cic. Planc. 25, 62; so,

    de jure,

    id. Brut. 30, 113; cf.:

    de jure consulentibus respondere,

    id. Mur. 4, 9;

    in a like signif., also simply jus,

    id. Leg. 1, 4, 12:

    facultas respondendi juris,

    id. ib. 2, 12, 29; id. de Or. 1, 45, 198; Plin. Ep. 6, 15, 3 al.; cf.:

    civica jura,

    Hor. Ep. 1, 3, 24; and:

    quae consuluntur, minimo periculo respondentur, etc.,

    Cic. Mur. 13, 28; id. Brut. 89, 306. — Absol., Dig. 2, 14, 7; and so very freq. of the jurists in the Digests;

    v. responsum: pater Roscii ad haruspices retulit: qui responderunt, nihil illo puero clarius fore,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    cum ex prodigiis haruspices respondissent,

    Sall. C. 47, 2; Liv. 27, 37; 31, 5; 5, 54; Vell. 2, 24, 3:

    responsum est,

    Suet. Aug. 94, 97:

    deliberantibus Pythia respondit, ut moenibus ligneis se munirent,

    gave advice, Nep. Them. 2, 6; cf. Just. 11, 11, § 11:

    possumus seniores amici quiete respondere,

    to give advice, Tac. A. 14, 54 fin.
    b.
    Of the answering of a person summoned when his name is called; hence, meton., to appear: citatus neque respondit neque excusatus est, Varr. ap. Gell. 11, 1, 4; cf.:

    cives, qui ad nomina non respondissent,

    Liv. 7, 4:

    quia Romae non respondebant,

    id. 39, 18; Val. Max. 6, 3, 4; Suet. Tib. 38; id. Ner. 44; Hor. S. 1, 9, 36 (vadato, dat., i.e. ei qui eum vadatus erat; v. vador); Dig. 3, 3, 35; 41, 1, 14 et saep.—
    (β).
    Esp., to appear before a tribunal, to answer an accusation, meet a charge, etc.:

    perfectus in exsilium Tubulus est nec respondere ausus,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    Verrem alterā actione responsurum non esse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    nemo Epaminondam responsurum putabat,

    Nep. Epam. 8, 1.—
    (γ).
    Transf., in gen., to appear, be present:

    ipsi (sc. paeon et herous) se offerent et respondebunt non vocati,

    Cic. de Or. 3, 49, 191:

    verba (with res se ostendent),

    Quint. 10, 3, 9:

    ut ii, qui debent, non respondeant ad tempus,

    Cic. Att. 16, 2, 2; cf.:

    podagra ad tempus (with venit ad horam),

    Sen. Q. N. 3, 16, 1:

    sanguis per menstrua,

    Cels. 4, 4, 5.—
    B.
    To answer to; to meet, agree, accord, or correspond with a thing; constr. usually with dat. or absol.:

    ut omnia omnibus paribus paria respondeant,

    Cic. N. D. 1, 19, 50:

    ut horum auctoritatibus illorum orationi, qui dissentiunt, respondere posse videamur,

    id. Imp. Pomp. 23, 68:

    ut verba verbis quasi demensa et paria respondeant,

    id. Or. 12, 38; and:

    respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus,

    id. Fin. 5, 28, 83: (Aristoteles dicit) illam artem (sc. rhetoricam) quasi ex alterā parte respondere dialecticae, that it corresponds to, i. e. forms the counterpart of, id. Or. 32, 114:

    aedificare alteram porticum quae Palatio responderet,

    id. Har. Resp. 23, 49; cf.

    of a locality: contra elata mari respondet Gnosia tellus,

    i. e. lies opposite, Verg. A. 6, 23:

    Pachyni pulsata Ionio respondent saxa profundo,

    Sil. 14, 73:

    est mihi magnae curae, ut ita erudiatur (Lucullus), ut et patri et Caepioni nostro et tibi tam propinquo respondeat,

    Cic. Fin. 3, 2, 8: satis Graecorum [p. 1582] gloriae responderunt, id. Tusc. 1, 2, 3:

    tua virtus opinioni hominum,

    id. Fam. 2, 5, 2; id. Lael. 16, 56:

    fortuna meis optatis,

    id. Fam. 2, 1, 2; cf.:

    seges votis,

    Verg. G. 1, 47:

    arma Caesaris non responsura lacertis,

    Hor. Ep. 2, 2, 48:

    favor meritis,

    id. ib. 2, 1, 9:

    ne prior officio quisquam respondeat,

    id. S. 2, 6, 24:

    par fama labori,

    id. ib. 2, 8, 66:

    fructus labori,

    Ov. F. 4, 641:

    non mihi respondent veteres in carmine vires,

    id. H. 15, 197 al.:

    familiam nemo speciosiorem producet, sed hominibus non respondet,

    he does not pay his debts, Sen. Ep. 87, 6:

    amori amore respondere,

    i. e. to return it, repay it, Cic. Fam. 15, 21, 4; cf.:

    Quinti fratris liberalitati subsidiis amicorum,

    id. Att. 4, 3, 6:

    qui ex vico ortus est, eam patriam intellegitur habere, cui reipublicae vicus ille respondet,

    to which it belongs, Dig. 50, 1, 30.—

    In mal. part.: mulieribus,

    Plaut. Mil. 4, 1, 17.—With ad:

    respondere ad parentum speciem,

    resemble, Varr. R. R. 2, 5, 9:

    deformentur directiones, ut longitudines ad regulam et lineam, altitudines ad perpendiculum, anguli ad normam respondentes exigantur,

    Vitr. 7, 3; cf.:

    structuram ad perpendiculum respondere oportet,

    Plin. 36, 22, 51, § 172:

    quia non tota ad animum responderat (villa),

    Suet. Caes. 48:

    ad spem eventus respondit,

    Liv. 28, 6.—With dat.:

    Papirio quoque brevi ad spem eventus respondit,

    Liv. 9, 15.— With ex:

    quicquid non ex voluntate respondet, iram provocat,

    Sen. Ep. 47, 19:

    speculum quocumque obvertimus oris, Res sibi respondent simili formā atque colore,

    i. e. correspond, are reflected, Lucr. 4, 167.— Absol.:

    sidera respondent in aquā,

    Lucr. 4, 213:

    quia raro verba belle respondeant,

    Quint. 6, 3, 48: medicus aliquid oportet inveniat, quod non ubique fortasse, sed saepius tamen etiam respondeat, may answer, be suitable, Cels. praef.—
    C.
    To return, make a return, yield:

    frumenta quando cum quarto responderint (sc. colono),

    have returned, yielded, Col. 3, 3, 4; cf. with abl. and dat.:

    humus cum est repetita cultu, magno fenore colono respondet,

    id. 2, 1, 3:

    vitis, nisi praepingui solo, non respondet,

    id. 3, 2, 11; cf.:

    metalla plenius responsura fodienti,

    Sen. Ep. 23, 5.—Hence, rēspon-sum, i, n., an answer, reply, response (equally freq. in sing. and plur.).
    1.
    In gen.:

    suis postulatis responsa exspectare,

    Caes. B. C. 1, 5 fin.:

    haec paucis diebus ex illius ad nostra responsa responsis intellegentur, quorsum evasura sint,

    Cic. Att. 7, 17, 4:

    responsum senatūs,

    Liv. 7, 31:

    sine responso legatos dimisit,

    id. 9, 38:

    nullo ab nostris dato responso,

    Caes. B. G. 5, 58:

    responsum dedisti tantis de rebus,

    Cic. Verr. 2, 5, 16, § 40; 2, 4, 39, § 85; so,

    dare responsum,

    Liv. 5, 32, 8; Val. Max. 9, 5, ext. 3; Curt. 3, 12, 9; Liv. 3, 50, 12:

    reddere alicui,

    Cic. Planc. 14, 34; cf.:

    triste redditum,

    Liv. 9, 16:

    ferre (ab aliquo),

    to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

    referre (ab aliquo),

    to deliver, Cic. Att. 7, 17, 2; Hirt. B. G. 8, 23; Liv. 37, 6:

    elicere,

    Quint. 5, 7, 20:

    petere,

    Hor. C. S. 55:

    responsum accipere,

    Liv. 5, 36, 4; Just. 12, 2, 8:

    responsum non fuit in eis,

    Vulg. Jer. 5, 13.—
    2.
    In partic. (acc. to II. A. 2.), an answer, reply of a lawyer, priest, oracle, etc.; an opinion, response, oracle:

    cum responsumque ab eo (Crasso) verum magis, quam ad suam rem accommodatum abstulisset, etc.,

    Cic. de Or. 1, 56, 239:

    res judicatae, decreta, responsa,

    id. ib. 2, 27, 116; id. Mur. 13, 29.—

    The responsa prudentium, or authoritative opinions of leading lawyers, were an important source of the Roman law,

    Just. Inst. 1, 2, 8 Sandars ad loc.:

    haruspicum responsa,

    Cic. Cat. 3, 4, 9; cf. Quint. 5, 10, 30; Ov. M. 3, 340; 527:

    legatus a Delphis Romam rediit, responsumque ex scripto recitavit,

    Liv. 23, 11; cf. id. 1, 56; Quint. 3, 7, 11; 5, 7, 35; Tac. H. 1, 10; 4, 65 al.; Plaut. Ps. 1, 5, 65; Ter. And. 4, 2, 15; Verg. A. 7, 86 et saep.—

    In eccl. Lat.: responsum Dei, ab angelo, etc.,

    Vulg. Mich. 3, 7; id. Luc. 2, 26; id. Act. 10, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > respondeo

  • 6 quī

        quī quae, quod, gen. cuius (old, quoius), dat. cui (old, quoi), abl. quō, quā (with cum, m. quīcum or quōcum, rarely cum quō; f quācum, rarely quīcum), plur. quibus or quīs (with cum, usu. quibuscum), pron.    [2 CA-].    I. Interrog, who? which? what? what kind of a? (mostly adj.; as subst., qui asks the nature or character, quis the name): Ubi alii? Sa. qui malum alii? T.: Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chaerea? T.: qui locus est: qui tantus fuit labor?: rogitat, qui vir esset, L.: scire, qui sit rei p. status, what is the state of the country: quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori canere, V.: incerti quae pars sequenda esset, which side to take, L.—As subst: nescimus qui sis: nec qui poterentur, satis discerni poterat, L.: qui ille concessus! what an assembly!    II. Relat. (with a subst. or pron. as antecedent), who, which: habebat ducem, quīcum quidvis rectissime facere posset: ille vir, cui patriae salus dulcior fuit: haec, quae audistis: quod ego fui, id tu hodie es, L.: coloniam, quam Fregellas appellent, L.—The subst. is often attracted to the relat. clause, esp. when a pron dem. follows: quae res neque consilium... Habet, eam regere non potes, T.: ad quas res aptissimi erimus, in iis potissimum elaborabimus: quae augustissima vestis est, eā vestiti, L.: alii, quorum comoedia prisca virorum est, H.: si id te mordet, sumptum filii Quem faciunt, T.: Urbem quam statuo, vestra est, V.—The antecedent is sometimes repeated with the relat.: erant itinera duo, quibus itineribus, etc., Cs.: si quod tempus accidisset, quo tempore requirerent, etc.—The antecedent is often omitted: quicum res tibist, peregrinus est, T.: fecit quod Siculi non audebant: o beati, Quīs ante ora patrum... Contigit, etc., V.—An antecedent in apposition is regularly attracted to the relat. clause: Tolosatium fines, quae civitas est in provincia, Cs.: Amanus, qui mons erat hostium plenus.—So in relat. clauses giving a personal characteristic as a reason: copiam verborum, quae vestra prudentia est, perspexistis, with your usual intelligence: utrum admonitus, an, quā est ipse sagacitate, sine duce ullo, i. e. by his own peculiar instinct.—A verb of which the relat. is subject takes the person of the antecedent: ego enim is sum, qui nihil fecerim: neque enim tu is es qui, qui sis, nescias: vidistis in vincula duci eum, qui a vobis vincula depuleram, L.: Themistocles veni ad te, qui intuli, etc., N.—With ellips. of verb: et, quem ei visum esset (sc. facere), fecisset heredem: ad haec, quae visum est, Caesar respondit, Cs.: hostiaeque maiores, quibus editum est diis, caesae, L.—In comparative clauses with sup: sit pro praetore eo iure quo qui optimo (i. e. quo is est, qui optimo iure est): legioni ita darent, ut quibus militibus amplissime dati essent: provincia, ut quae maxime omnium, belli avida, L.—By attraction, in the case of the antecedent (Greek constr.): nos tamen hoc confirmamus illo augurio, quo diximus: sexcentae eius generis, cuius supra demonstravimus, naves, Cs.: notante Iudice quo nosti populo, H.: natus est patre, quo diximus, N.: cum quibus ante dictum est copiis, L.—In the gender and number of a subst predic.: Belgae, quam tertiam esse Galliae partem dixeramus, Cs.: carcer ille, quae lautumiae vocantur: leges, quae fons est iuris, L.—In the gender and number of an antecedent not expressed: vicinitas, Quod ego in propinquā parte amicitiae puto, T.: laudare fortunas meas, Qui gnatum haberem, T.: quod monstrum vidimus, qui cum reo transigat?: servitia repudiabat, cuius magnae copiae, etc., S.—One relat. in place of two in different cases: quem neque pudet Quicquam, nec metuit quemquam (i. e. et qui non), T.: omnia quae amisi aut advorsa facta sunt, S.: qui iam fatetur... et non timeo (sc. quem): tyrannus, quem pertulit civitas paretque mortuo.—Implying a restriction, who indeed, as far as, all that: omnium eloquentissimi, quos ego audierim: antiquissimi sunt, quorum quidem scripta constent: Catonem vero quis nostrorum oratorum, qui quidem nunc sunt, legit?— Sing n., what, as far as, as much as, to the extent that: quod potero, adiutabo, T.: cura, quod potes, ut valeas: quod ad me attinet, as far as depends on me: quod ad Pomponiam, scribas velim, etc. (sc. attinet), as respects Pomponia.—Implying a purpose: equitatum praemisit, qui viderent, to see, Cs.: qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur, in order to bestow it: sibi urbem delegerat, quam haberet adiutricem: milites conduci, qui in Hispaniam traicerentur, L.—Implying a reason: Miseret tui me, qui hominem facias inimicum tibi, I am sorry for you, that you incur, etc., T.: Tarquinio quid impudentius, qui bellum gereret, etc.: at Cotta, qui cogitasset haec posse accidere... nullā in re deerat, Cs.: barbari dissipati, quibus nec certa imperia... essent, vertunt, etc., L.: Heu me miserum, qui spectavi, etc., T.—Implying a concession: rogitas? qui tam audacis facinoris mihi conscius sis? although you are, T.: hi exercitu luxuriem obiciebant, cui omnia defuissent, Cs.: quis est, qui Fabricii, Curii non memoriam usurpet, quos numquam viderit?: Rogitas? qui adduxti, etc., T.— Implying a result (qui consecutive): sapientia est una, quae maestitiam pellat ex animis, alone has power to drive: secutae sunt tempestates, quae nostros in castris continerent, Cs.: leniore sono uti, et qui illum impetum oratoris non habeat: haud parva res, sed quae patriciis potestatem auferret, L.—Esp., after a demonstr. pron., adj. or adv.: non sum ego is consul, qui arbitrer, etc., such a consul, as to suppose: neque tu is es, qui nescias, etc., no such man, as to be ignorant, etc.: nomen legati eius modi esse debet, quod inter hostium tela incolume versetur.—With quam, after a comp: non longius hostes aberant, quam quo telum adici posset (i. e. quam ut eo), Cs.: maiores arbores caedebant, quam quas ferre miles posset, L.—After an adj. of fitness: (Rufum) idoneum iudicaverat, quem mitteret, a fit person to send, Cs.: nulla videbatur aptior persona, quae loqueretur.—After a verb with indef subj. or obj. (described by the relat. clause): sunt qui mirentur, there are some, who, etc.: erunt qui audaciam eius reprehendant: si quis est, qui putet: ut invenirentur qui proficiscerentur: qui se ultro mo<*>ti offerant, facilius reperiuntur, quam qui dolorem patienter ferant, Cs.: haec habui, de amicitiā quae dicerem, had this to say: te unum habeo, quem dignum regno iudicem, L.: Nemost, quem ego magis cuperem videre, T.: nullum est animal, quod habeat, etc.—Where the relat. clause is conceived as a particular fact, it may take the indic: sunt bestiae quaedam, in quibus inest, etc. (i. e. in quibusdam bestiis inest, etc.): sunt, qui eorum sectam sequuntur, i. e. they have followers: Sunt quos... iuvat, H.: Sunt, qui non habeant, est qui non curat habere, some (in gen.)... one (in particular), H.—In place of a pron demonstr. and conj: res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum, and it, etc.: ratio docet esse deos; quo concesso, confitendum est, etc., and if this is granted: centuriones hostīs vocare coeperunt; quorum progredi ausus est nemo, but no one of them, Cs.: perutiles libri sunt; quos legite, quaeso, therefore read them.    III. Indef, whoever, any one who, all that, anything that: qui est homo tolerabilis, Scortari nolunt, T.: quae res... post eum quae essent, tuta reddebat, all that was in his rear, Cs.: facilius quod stulte dixeris reprehendere... possunt: virgis caesi, qui ad nomina non respondissent, L.— Any one, any ; with si, num, ne ; see 2 quis.
    * * *
    I
    how?; how so; in what way; by what/which means; whereby; at whatever price
    II
    qua (quae), quod (qua/-quae P N) PRON ADJECT
    any; anyone/anything, any such; unspecified some; (after si/sin/sive/ne)
    III
    quae, quod (quae P N) PRON REL
    who; that; which, what; of which kind/drgree; person/thing/time/point that
    IV
    quae, quod (quae P N) PRON INTERR
    who/what/which?, what/which one/man/person/thing? what kind/type of?

    Latin-English dictionary > quī

  • 7 argentatus

    argentātus, a, um, adj. [argentum] (cf. aeratus and auratus, and Prisc. p. 828 P.).
    I.
    Plated or ornamented with silver (cf. argentum, I. A.):

    sandalia,

    Albin. 2, 65:

    sella,

    Lampr. Elag, 4 fin.: milites, whose shields were covered or plated with silver, Liv. 9, 40.—
    II.
    Furnished with money (cf. argentum, I. B. 2.): semper tu ad me cum argentatā accedito querimoniā, come always with silvered complaints, i. e. bring money with your complaints, Plaut. Ps. 1, 3, 78.

    Lewis & Short latin dictionary > argentatus

  • 8 laudatio

    laudātĭo, ōnis, f. [laudo], a praising, praise, commendation; a eulogy, panegyric.
    I.
    In gen.: quam lauream cum tua laudatione conferrem? with your eulogy, i. e. that pronounced by you, Cic. Fam. 15, 6, 1:

    felicitatem ipsam deorum immortalium judicio tribui laudationis est,

    id. de Or. 2, 85, 347:

    quae quidem laudatio hominis turpissimi mihi ipsi erat paene turpis,

    id. Pis. 29, 72:

    in omnibus laudationibus,

    Quint. 11, 3, 153.—With object.-gen.:

    laudationes eorum, qui sunt ab Homero laudati,

    Cic. Fin. 2, 35, 116:

    legis,

    Quint. 7, 1, 47:

    laudationes modulatae,

    songs of praise, Suet. Ner. 20.—
    II.
    In partic.
    A.
    In a court of justice, a favorable testimony to a person's character, a eulogy, panegyric:

    lectissimos viros cum legatione ad hoc judicium, et cum gravissima atque ornatissima laudatione miserunt,

    Cic. Cael. 2, 5; id. Fl. 15, 36; id. Font. 2, 4:

    judicialis,

    Suet. Aug. 56.—
    B.
    A funeral oration, eulogy:

    funebris,

    Cic. Mil. 13, 33; Quint. 3, 7, 2:

    est in manibus laudatio, quam cum legimus, etc.,

    Cic. de Sen. 4, 12:

    nonnullae mortuorum laudationes,

    id. Brut. 16, 61.—With object.-gen.:

    matronarum,

    Liv. 5, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > laudatio

  • 9 Minio

    1.
    mĭnĭo, no perf., ātum, 1, v. a. [minium], to color with red-lead or cinnabar, to paint red:

    Jovem,

    Plin. 33, 7, 38, § 112; 35, 12, 45, § 157.—Hence, mĭnĭātus, a, um, P. a.
    I.
    Colored with red-lead or cinnabar, colored red, red: quae quidem, vereor, ne miniata cerula tua pluribus locis notandae sint, with your red-lead pencil, Cic. Att. 15, 14, 4; 16, 11, 1.—
    II.
    Of the color of cinnabar, cinnabar-red, of the parrot:

    avis torque miniato in cervicem distincta,

    Plin. 10, 42, 58, § 117.
    2.
    Mĭnĭo, ōnis, m.
    I.
    A small river in Etruria, now Mignone:

    Minionis in arvis,

    Verg. A. 10, 183; Rutil. 1, 279.—
    II.
    A town on the river Minio, Mela, 2, 4, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > Minio

  • 10 minio

    1.
    mĭnĭo, no perf., ātum, 1, v. a. [minium], to color with red-lead or cinnabar, to paint red:

    Jovem,

    Plin. 33, 7, 38, § 112; 35, 12, 45, § 157.—Hence, mĭnĭātus, a, um, P. a.
    I.
    Colored with red-lead or cinnabar, colored red, red: quae quidem, vereor, ne miniata cerula tua pluribus locis notandae sint, with your red-lead pencil, Cic. Att. 15, 14, 4; 16, 11, 1.—
    II.
    Of the color of cinnabar, cinnabar-red, of the parrot:

    avis torque miniato in cervicem distincta,

    Plin. 10, 42, 58, § 117.
    2.
    Mĭnĭo, ōnis, m.
    I.
    A small river in Etruria, now Mignone:

    Minionis in arvis,

    Verg. A. 10, 183; Rutil. 1, 279.—
    II.
    A town on the river Minio, Mela, 2, 4, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > minio

  • 11 odium

    1.
    ŏdĭum, ii, n. [odi] (syn.: simultas, inimicitia)
    I.
    Lit., hatred, grudge, illwill, animosity, enmity, aversion:

    odium (est) ira inveterata,

    Cic. Tusc. 4, 9, 21:

    in odium alicujus irruere,

    to become hated by him, to incur his hatred, Cic. Verr. 1, 12, 35:

    non publico modo sed privato etiam odio invisus atque infestus Romanis,

    Liv. 36, 39, 15.—Odio alicui esse, as pass. of odi (cf. odi fin.):

    quod viro esse odio videas, tute tibiodio habeas,

    to be hateful, displeasing to, Plaut. Men. 1, 2, 2:

    odi odioque sum Romanis,

    Liv. 35, 19, 5:

    quid faceres, si quis docuisset te ut sic odio esses mihi?

    Plaut. Trin. 2, 1, 6:

    pervenire in odium Graeciae,

    to incur, Nep. Lys. 1, 3:

    omnibus odio venire,

    to become hated, Plin. 28, 8, 27, § 106:

    odium est mihi cum aliquo,

    I am at enmity with him, Cic. Prov. Cons. 10, 24:

    esse odio civitati,

    to be hateful to, id. Fam. 12, 10, 3:

    huic odio nemus est,

    Ov. M. 2, 438:

    tibi est odio mea fistula,

    Verg. E. 8, 33:

    quo sit in odio status rerum,

    Cic. Att. 2, 22, 1:

    esse alicui in odio,

    to be hated by, id. ib. 2, 21, 1:

    magno odio in aliquem ferri,

    to be greatly imbittered against, Nep. Att. 10, 4; Liv. 41, 23, 11:

    alicujus subire,

    to incur one's hatred, Cic. Att. 11, 17, 2:

    gerere adversus aliquem,

    to bear, Plin. 8, 18, 26, § 68:

    quaerere,

    Ov. M. 13, 756; Sall. J. 3, 3:

    movere,

    to excite, Ov. Am. 3, 11, 43:

    saturare,

    to sate, satisfy, Cic. Vatin. 3, 6:

    magnum odium Pompeii suscepistis,

    have brought upon yourselves, have incurred, id. Att. 6, 1, 25:

    struere,

    to cause, raise, excite, id. de Or. 2, 51, 208:

    concitare,

    id. Inv. 1, 53, 100:

    exercere,

    Ov. M. 9, 275; 5, 245:

    placare,

    to appease, Cic. Dom. 17, 44:

    restinguere,

    id. Rab. Post. 6, 13.—With obj. gen.:

    magnum me cujuspiam rei odium cepit,

    I have conceived a great aversion for, Cic. Phil. 2, 36, 91:

    suscipere odium erga aliquem,

    Nep. Dat. 10, 3:

    odio habere (postclass.),

    to hate, Vulg. Johan. 15, 25 et saep.:

    odium jejunum,

    on an empty stomach, Juv. 15, 51.—
    2.
    Ofinanim. things:

    odium raphanis cum vite maximum refugitque juxta satos,

    aversion, antipathy, Plin. 19, 5, 26, § 187; 2, 103, 106, § 225:

    quercus et olea tam pertinaci odio dissident,

    id. 24, 1, 1, § 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the object of hatred; hence, an offence, annoyance, disgust, said of persons or things:

    optume odio's,

    you are an offence to me, I cannot bear you, Plaut. Truc. 1, 2, 23:

    deorum odium atque hominum,

    id. Rud. 2, 2, 13:

    populi odium,

    id. Mil. 3, 3, 48:

    Antonius, insigne odium omnium hominum vel deorum,

    Cic. Phil. 14, 3, 8:

    omnium populorum,

    Just. 11, 3, 10:

    neque agri, neque urbis odium me umquam percipit,

    disgust, Ter. Eun. 5, 5, 2.—
    B.
    As a quality, offensive conduct or language, importunity, insolence, vexatiousness:

    cum horas tres fere dixisset, odio et strepitu senatus coactus est aliquando perorare,

    by the disgust they expressed, Cic. Att. 4, 2, 4:

    tundendo atque odio denique effecit senex,

    by his tiresome, incessant preaching, Ter. Hec. 1, 2, 48:

    cum tuo istoc odio,

    with your hateful, perverse conduct, id. ib. 1, 2, 59; cf. Plaut. As. 2, 4, 40; 5, 2, 71:

    odio qui posset vincere regem,

    in insolence, Hor. S. 1, 7, 6.
    2.
    ōdīum, ii, n., i. q. odeum, q. v.

    Lewis & Short latin dictionary > odium

  • 12 sodes

    sōdes [contr. from si audes, for audies, Cic. Or. 45, 154; cf.: dic mihi si audes, quis ea est, etc., Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 960]; in colloq. lang. (esp. freq. with an imper.), if you will, if you please, with your leave, prithee, pray.
    (α).
    With imper.:

    dic sodes mihi, Bellan' videtur specie mulier?

    Plaut. Bacch. 4, 7, 39; so,

    dic sodes (mihi),

    id. Trin. 2, 4, 161; Ter. And. 1, 1, 58; id. Heaut. 4, 5, 22; id. Ad. 4, 5, 9; Hor. Ep. 1, 1, 62; 1, 16, 31:

    emitte sodes, ne enices fame, sine ire pastum,

    Plaut. Pers. 2, 5, 17: mitte ad [p. 1717] nos sodes Adelphasium tuam, id. Poen. 3, 5, 12:

    da sodes,

    id. Men. 3, 3, 21; cf.:

    da mihi hoc sodes,

    id. Trin. 2, 1, 17:

    i sodes intro,

    Ter. Hec. 3, 2, 23:

    tace sodes,

    id. Heaut. 3, 3, 19:

    jube sodes nummos curari,

    Cic. Att. 7, 3, 11:

    vescere sodes,

    Hor. Ep. 1, 7, 15:

    corrige sodes,

    id. A. P. 438:

    sodes, dic,

    Juv. 6, 279:

    inspice, sodes,

    Pers. 3, 89 et saep.:

    mane dum sodes,

    Ter. Hec. 5, 4, 4:

    vide etiam sodes,

    id. ib. 5, 4, 1:

    aliud (vinum) lenius sodes vide,

    id. Heaut. 3, 1, 50:

    aut sodes mihi redde decem sestertia, aut, etc.,

    Cat. 103, 1.—
    (β).
    In other connections:

    at scin' quid, sodes?

    Ter. Heaut. 4, 4, 16; id. Hec. 5, 1, 27:

    tene relinquam an rem. Me, sodes,

    Hor. S. 1, 9, 41:

    jam cedo tu sodes, qui occeperas, fabulam remetire,

    App. M. 1, p. 104, 7:

    o sodes, quoties tibi loquenti Byzantina sophos dedere regna,

    Sid. Carm. 23, 233.

    Lewis & Short latin dictionary > sodes

  • 13 commercium

    com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].
    I.
    Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:

    mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,

    Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:

    salis,

    id. 45, 29, 13:

    commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,

    id. 38, 18, 12:

    neque Thraces commercio faciles erunt,

    id. 40, 58, 1:

    jus commercii,

    Dig. 49, 5, 6.—
    B.
    Meton.
    1.
    The right to trade as merchants, a mercantile right:

    commercium in eo agro nemini est,

    Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §

    124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,

    id. ib. 2, 4, 59, §

    133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,

    Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—
    * 2.
    An article of traffic, merchandise, wares:

    commercia militaria,

    Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—
    3.
    A place of trade, market - place:

    commercia et litora peragrare,

    Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—
    II.
    In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:

    quid tibi mecum est commerci, senex?

    Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:

    mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,

    I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:

    commercium habere cum Musis,

    Cic. Tusc. 5, 23, 66:

    commercium habere cum virtute,

    id. Sen. 12, 42:

    dandi et excipiendi beneficii,

    Val. Max. 5, 3, ext. 3:

    agrorum aedificiorumque inter se,

    Liv. 45, 29, 10:

    plebis,

    with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:

    linguae,

    Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:

    sermonis,

    id. 5, 15, 5; cf.:

    loquendi audiendique,

    Tac. Agr. 2 fin.:

    commercia epistularum,

    Vell. 2, 65, 1:

    hoc inter nos epistularum commercium frequentare,

    Sen. Ep. 38, 1:

    communium studiorum,

    Suet. Claud. 42:

    sortis humanae,

    Tac. A. 6, 19:

    belli,

    stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:

    belli tollere,

    Verg. A. 10, 532; so,

    belli dirimere,

    Tac. H. 3, 81.— Plur.:

    est deus in nobis, et sunt commercia caeli,

    Ov. A. A. 3, 549.—
    B.
    Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:

    libidinis,

    Val. Max. 8, 2, 2:

    stupri,

    Suet. Calig. 36.— Absol.:

    cum eā mihi fuit commercium,

    Plaut. Truc. 1, 1, 77.—
    2.
    In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > commercium

  • 14 commircium

    com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].
    I.
    Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:

    mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,

    Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:

    salis,

    id. 45, 29, 13:

    commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,

    id. 38, 18, 12:

    neque Thraces commercio faciles erunt,

    id. 40, 58, 1:

    jus commercii,

    Dig. 49, 5, 6.—
    B.
    Meton.
    1.
    The right to trade as merchants, a mercantile right:

    commercium in eo agro nemini est,

    Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §

    124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,

    id. ib. 2, 4, 59, §

    133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,

    Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—
    * 2.
    An article of traffic, merchandise, wares:

    commercia militaria,

    Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—
    3.
    A place of trade, market - place:

    commercia et litora peragrare,

    Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—
    II.
    In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:

    quid tibi mecum est commerci, senex?

    Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:

    mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,

    I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:

    commercium habere cum Musis,

    Cic. Tusc. 5, 23, 66:

    commercium habere cum virtute,

    id. Sen. 12, 42:

    dandi et excipiendi beneficii,

    Val. Max. 5, 3, ext. 3:

    agrorum aedificiorumque inter se,

    Liv. 45, 29, 10:

    plebis,

    with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:

    linguae,

    Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:

    sermonis,

    id. 5, 15, 5; cf.:

    loquendi audiendique,

    Tac. Agr. 2 fin.:

    commercia epistularum,

    Vell. 2, 65, 1:

    hoc inter nos epistularum commercium frequentare,

    Sen. Ep. 38, 1:

    communium studiorum,

    Suet. Claud. 42:

    sortis humanae,

    Tac. A. 6, 19:

    belli,

    stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:

    belli tollere,

    Verg. A. 10, 532; so,

    belli dirimere,

    Tac. H. 3, 81.— Plur.:

    est deus in nobis, et sunt commercia caeli,

    Ov. A. A. 3, 549.—
    B.
    Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:

    libidinis,

    Val. Max. 8, 2, 2:

    stupri,

    Suet. Calig. 36.— Absol.:

    cum eā mihi fuit commercium,

    Plaut. Truc. 1, 1, 77.—
    2.
    In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > commircium

  • 15 conmercium

    com-mercĭum ( con-m-; ante-class.; sometimes ‡ commircĭum; cf. Vel. Long. p. 2236 P.), ii, n. [merx].
    I.
    Commercial intercourse, trade, traffic, commerce:

    mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,

    Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6:

    salis,

    id. 45, 29, 13:

    commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,

    id. 38, 18, 12:

    neque Thraces commercio faciles erunt,

    id. 40, 58, 1:

    jus commercii,

    Dig. 49, 5, 6.—
    B.
    Meton.
    1.
    The right to trade as merchants, a mercantile right:

    commercium in eo agro nemini est,

    Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, §

    124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,

    id. ib. 2, 4, 59, §

    133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,

    Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—
    * 2.
    An article of traffic, merchandise, wares:

    commercia militaria,

    Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—
    3.
    A place of trade, market - place:

    commercia et litora peragrare,

    Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—
    II.
    In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.:

    quid tibi mecum est commerci, senex?

    Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15:

    mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,

    I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20:

    commercium habere cum Musis,

    Cic. Tusc. 5, 23, 66:

    commercium habere cum virtute,

    id. Sen. 12, 42:

    dandi et excipiendi beneficii,

    Val. Max. 5, 3, ext. 3:

    agrorum aedificiorumque inter se,

    Liv. 45, 29, 10:

    plebis,

    with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16:

    linguae,

    Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3:

    sermonis,

    id. 5, 15, 5; cf.:

    loquendi audiendique,

    Tac. Agr. 2 fin.:

    commercia epistularum,

    Vell. 2, 65, 1:

    hoc inter nos epistularum commercium frequentare,

    Sen. Ep. 38, 1:

    communium studiorum,

    Suet. Claud. 42:

    sortis humanae,

    Tac. A. 6, 19:

    belli,

    stipulation, treaty, id. ib. 14, 33:

    belli tollere,

    Verg. A. 10, 532; so,

    belli dirimere,

    Tac. H. 3, 81.— Plur.:

    est deus in nobis, et sunt commercia caeli,

    Ov. A. A. 3, 549.—
    B.
    Esp., forbidden intercourse, illicit commerce:

    libidinis,

    Val. Max. 8, 2, 2:

    stupri,

    Suet. Calig. 36.— Absol.:

    cum eā mihi fuit commercium,

    Plaut. Truc. 1, 1, 77.—
    2.
    In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > conmercium

  • 16 inflecto

    in-flecto, exi, exum, 3, v. a., to bend, bow, curve.
    I.
    Lit.:

    cum ferrum se inflexisset,

    Caes. B. G. 1, 25:

    bacillum,

    Cic. Div. 1, 17:

    capillum leniter,

    Suet. Aug. 79. —Mid.:

    sinus ad urbem inflectitur,

    bends itself, curves round, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30:

    montes inflexi theatrali modo,

    Plin. 4, 8, 15, § 30:

    nullum cursus sui vestigium,

    to turn aside, Cic. N. D. 2, 19, 49.—
    B.
    In partic.
    1.
    To change, alter, modulate, mitigate a tone:

    voces cantu,

    Tib. 1, 8, 37:

    vox inflexa,

    a plaintive tone, Cic. Or. 17 fin.; Mart. Cap. 3, § 268 sqq.—
    2.
    In gram., to mark or pronounce with a circumflex accent, Arn. 1, p. 44; cf.:

    agite, equi, facitote sonitus ungularum appareat: Cursu celeri facite inflexa sit pedum pernicitas,

    i.e. beat quick time with your feet, Plaut. Men. 5, 2, 113.—
    II.
    Trop., to change, affect, aller, pervert:

    solus hic inflexit sensus,

    Verg. A. 4, 22: jus civile gratiā, Cic. Caecin. 26, 73: orationem, manner or style of speaking, id. Brut. 9, 38:

    magnitudinem animi,

    to lessen, id. Fam. 1, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > inflecto

  • 17 omen

    ōmen (old form osmen), ĭnis, n. [omen quod ex ore primum elatum est, osmen dictum, Varr. L. L. 6, § 76 Müll.; cf.:

    osmen, e quo s extritum,

    id. ib. 7, § 97: omen velut oremen, quod fit ore augurium, quod non avibus aliove modo fit, Fest. p 195 Müll.; perh. orig. osmen, for ausmen; root audio, that which is heard; hence, in gen.].
    I.
    Lit., any indication or action regarded as a foreboding, a foreboding, prognostic, sign, token, omen (class.; cf.

    prodigium): di te deaeque omnes faxint cum istoc omine,

    with your forebodings, Plaut. Most. 2, 2, 33:

    neque solum deorum voces Pythagoraei observaverunt, sed etiam hominum, quae vocant omina,

    Cic. Div. 1, 45. 102:

    ea quae divina testimonia vocant, ex responsis, oraculis, ominibus,

    Quint. 5, 7, 35: mi pater, inquit (filiola L. Pauli), Persa (catellus) periit. Tum ille Accipio, inquit, mea filia, omen, I take it as a good omen (of a victory over king Perses), Cic. Div. 1, 46, 103:

    ingens omen magni triumphi,

    Juv. 4, 125:

    qui discedens mecum ita locutus est, ut ejus oratio omen fati videretur,

    Cic. Phil. 9, 4, 9:

    quibus Antonius (o di immortales, avertite et detestamini, quaeso hoc omen!) urbem se divisurum esse promisit,

    id. ib. 4, 4, 10; cf.:

    atque hoc quidem detestabile omen avertat Juppiter,

    id. ib. 11, 5, 11; id. Div. 2, 40, 83:

    exire malis ominibus,

    id. Sest. 33, 72:

    quam (rem) tu ipse ominibus optimis prosequeris,

    id. Fam. 3, 12, 2: cum bonis ominibus incipere, Liv. praef. fin.:

    i secundo omine,

    go in God's name, good luck attend you, Hor. C. 3, 11, 50:

    impios parrae recinentis omen Ducat,

    id. ib. 3, 27, 1:

    (Mater juvenem) Votis, ominibus et precibus vocat,

    id. ib. 4, 5, 13:

    quod di prius omen in ipsum convertant,

    Verg. A. 2, 190:

    quod acceperunt pro omine,

    Vulg. 3 Reg. 20, 33.—
    II.
    Transf.
    A.
    A solemn assurance. condition. eā lege atque omine, ut, etc., Ter. And. 1, 2, 29.—
    B.
    A solemn usage:

    hic sceptra accipere et primos attollere fasces Regibus omen erat,

    Verg. A. 7, 174.—
    C.
    Prima omina = nuptiae, as accompanied with auspices, Verg. A. 1, 346; cf.:

    Contineant nobis omina prima fidem,

    Prop. 3, 20, 24 (4, 20, 14 M.).

    Lewis & Short latin dictionary > omen

  • 18 osmen

    ōmen (old form osmen), ĭnis, n. [omen quod ex ore primum elatum est, osmen dictum, Varr. L. L. 6, § 76 Müll.; cf.:

    osmen, e quo s extritum,

    id. ib. 7, § 97: omen velut oremen, quod fit ore augurium, quod non avibus aliove modo fit, Fest. p 195 Müll.; perh. orig. osmen, for ausmen; root audio, that which is heard; hence, in gen.].
    I.
    Lit., any indication or action regarded as a foreboding, a foreboding, prognostic, sign, token, omen (class.; cf.

    prodigium): di te deaeque omnes faxint cum istoc omine,

    with your forebodings, Plaut. Most. 2, 2, 33:

    neque solum deorum voces Pythagoraei observaverunt, sed etiam hominum, quae vocant omina,

    Cic. Div. 1, 45. 102:

    ea quae divina testimonia vocant, ex responsis, oraculis, ominibus,

    Quint. 5, 7, 35: mi pater, inquit (filiola L. Pauli), Persa (catellus) periit. Tum ille Accipio, inquit, mea filia, omen, I take it as a good omen (of a victory over king Perses), Cic. Div. 1, 46, 103:

    ingens omen magni triumphi,

    Juv. 4, 125:

    qui discedens mecum ita locutus est, ut ejus oratio omen fati videretur,

    Cic. Phil. 9, 4, 9:

    quibus Antonius (o di immortales, avertite et detestamini, quaeso hoc omen!) urbem se divisurum esse promisit,

    id. ib. 4, 4, 10; cf.:

    atque hoc quidem detestabile omen avertat Juppiter,

    id. ib. 11, 5, 11; id. Div. 2, 40, 83:

    exire malis ominibus,

    id. Sest. 33, 72:

    quam (rem) tu ipse ominibus optimis prosequeris,

    id. Fam. 3, 12, 2: cum bonis ominibus incipere, Liv. praef. fin.:

    i secundo omine,

    go in God's name, good luck attend you, Hor. C. 3, 11, 50:

    impios parrae recinentis omen Ducat,

    id. ib. 3, 27, 1:

    (Mater juvenem) Votis, ominibus et precibus vocat,

    id. ib. 4, 5, 13:

    quod di prius omen in ipsum convertant,

    Verg. A. 2, 190:

    quod acceperunt pro omine,

    Vulg. 3 Reg. 20, 33.—
    II.
    Transf.
    A.
    A solemn assurance. condition. eā lege atque omine, ut, etc., Ter. And. 1, 2, 29.—
    B.
    A solemn usage:

    hic sceptra accipere et primos attollere fasces Regibus omen erat,

    Verg. A. 7, 174.—
    C.
    Prima omina = nuptiae, as accompanied with auspices, Verg. A. 1, 346; cf.:

    Contineant nobis omina prima fidem,

    Prop. 3, 20, 24 (4, 20, 14 M.).

    Lewis & Short latin dictionary > osmen

  • 19 largior

        largior ītus, īrī, dep.    [largus], to give bountifully, lavish, bestow, dispense, distribute, impart: de te largitor, be generous with your own, T.: bona aliena, S.: alqd aliis: praedam munifice, L.: utrique fortuna regnum est largita: quidquid solamen humandi est, Largior, V.: Gallis multa ad copiam, Cs.— To give largesses, bribe: largiundo pollicitando magis incendere, S.: largiendo de alieno popularem fieri, L.—Fig., to grant, concede, yield: plusculum amori: mihi, ut repuerascam.
    * * *
    largiri, largitus sum V DEP
    grant; give bribes/presents corruptly; give generously/bountifully

    Latin-English dictionary > largior

  • 20 mētior

        mētior mēnsus, īrī, dep.    [1 MA-], to measure, mete: magnitudinem mundi: nummos, i. e. have in great abundance, H.: pedes syllabis, measure by syllables: annum, i. e. divide, O.: Hesperiam metire iacens, i. e. with your dead body, V.— To measure out, deal out, distribute: frumentum militibus, Cs.: exercitui si metiendum esset: Caecubum, H.— To measure, pass over, traverse: Sacram viam, pace off, H.: aequor curru, sail through, V.: carinā aquas, O.—Fig., to measure, estimate, judge, value: suo metu pericula, S.: sonantia metiri auribus: oculo latus, H.: omnia quaestu, by profit: homines virtute, non fortunā, N.: se suo modulo ac pede, H.: nec se metitur ad illum modum, i. e. accommodates herself, Iu.: quanto Metiris pretio, quod, etc., Iu.
    * * *
    metiri, mensus sum V DEP
    measure, estimate; distribute, mete; traverse, sail/walk through

    Latin-English dictionary > mētior

См. также в других словарях:

  • with your tail between your legs — informal phrase ashamed or upset because you have been defeated We’re going to send them home with their tails between their legs. Thesaurus: feeling ashamed or embarrassedsynonym feeling sad or unhappysynonym Main entry …   Useful english dictionary

  • with your tongue in your cheek — with (your) tongue in (your) cheek : ↑tongue in cheek He was talking with his tongue in his cheek. • • • Main Entry: ↑tongue * * * with your tongue in your ˈcheek | with tongue in ˈcheek idiom if you say sth with your tongue in your chee …   Useful english dictionary

  • with your bare hands — phrase without using any equipment or weapons when doing something that needs a lot of strength Thesaurus: without help and acting alonesynonym Main entry: bare * * * with your bare hands : using only your hands and no tools or weapons He tried… …   Useful english dictionary

  • with (your) tail between (your) legs — if you leave somewhere with your tail between your legs, you leave feeling ashamed and embarrassed because you have failed or made a mistake. The losing team walked off with their tails between their legs …   New idioms dictionary

  • with your eyes shut — with your eyes shut/closed/ phrase used for saying that it is easy to do something I could do his job with my eyes shut. Thesaurus: easy to do and to be easysynonym Main entry: eye * * * with your eyes shut …   Useful english dictionary

  • with your eyes closed — with your eyes shut/closed/ phrase used for saying that it is easy to do something I could do his job with my eyes shut. Thesaurus: easy to do and to be easysynonym Main entry: eye * * * with your eyes closed …   Useful english dictionary

  • with (your) tongue in (your) cheek — phrase if you write or say something with tongue in cheek, you intend it to be humorous and do not mean it seriously I suspect he wrote that with tongue in cheek. Thesaurus: words used to describe writing or speech stylehyponym to write… …   Useful english dictionary

  • with your permission — with your approval, begging your pardon, if I may (opening phrase that shows deference to the person being addressed, as in with your permission I will start the meeting ) …   English contemporary dictionary

  • with (your) [teacher's/lawyer's etc.] hat on — be wearing (your) [teacher s/lawyer s etc.] hat to be acting as you do when you are working as a teacher, lawyer etc., which may be different from the way you act in other situations. I d like to talk to you with your lawyer s hat on …   New idioms dictionary

  • with (your) teacher's hat on — with (your) [teacher s/lawyer s etc.] hat on be wearing (your) [teacher s/lawyer s etc.] hat to be acting as you do when you are working as a teacher, lawyer etc., which may be different from the way you act in other situations. I d like to talk… …   New idioms dictionary

  • with (your) lawyer's hat on — with (your) [teacher s/lawyer s etc.] hat on be wearing (your) [teacher s/lawyer s etc.] hat to be acting as you do when you are working as a teacher, lawyer etc., which may be different from the way you act in other situations. I d like to talk… …   New idioms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»